De spits is eraf. De nieuwe start is gemaakt. Wat zal dit schooljaar ons brengen? Waar gaan we ons op richten? We hebben de meeste kinderen in de klas, maar hoe worden we een fijne groep?
De start
Een beetje wennen is het wel. De achterliggende maanden zijn zo anders geweest: thuiswerken, halve groepen en erna vakantie. En dan nu weer samen in de klas. We moeten elkaar weer een beetje opnieuw leren kennen. We moeten weer een groep worden. We hebben daarom om de beurt verteld wat onze hobby’s zijn en welke dieren een bijzonder plekje in ons hart hebben. Het is best spannend om voorin de klas op de kruk te zitten, met alle ogen op je gericht. Maar we hebben gemerkt dat het leuk is om iets van een ander te weten. In de gymrij lopen we steeds naast andere kinderen, zo leren we echt iedereen kennen. Voor voetbal en hockey leren we om eerlijke teams te maken, zodat iedereen met plezier mee kan spelen. Klassenregels zijn opgehangen, zodat we rustig kunnen nalezen wat we afgesproken hebben. Kortom we hebben in deze eerste weken al volop gewerkt aan groepsvorming. Elke groep doorloopt in de groepsvorming diverse stadia: forming, storming, norming en performing. Vooral bij de start van een nieuw schooljaar is het goed om aandacht te geven aan deze fasen zodat er een fijne groep ontstaat. Een positieve groep zorgt voor een fijn werkklimaat.
Forming
Dit is de eerste fase van de groepsvorming. Meestal komen kinderen na de vakantie weer enthousiast in de klas. Ze hebben zin om een nieuwe start te maken en zijn blij elkaar weer te zien. Na zes weken vakantie is het wel weer even aftasten waar de grenzen liggen. Het maken van klassenregels, werkafspraken en het vormen van werkstructuren horen in deze fase. De eerste, voorlopige hiërarchie wordt in deze periode gevormd. Belangrijk is om in deze fase te werken aan basisvertrouwen. Je veilig voelen is een voorwaarde om tot leren te komen.
Storming
De tweede fase van de groepsvorming laat niet lang op zich wachten. Er ontstaat een ruzie of een onduidelijkheid. Het kan zijn dat iemand zich niet aan de spelregels houdt, of er ontstaat ruzie omdat niet iedereen zich aan de afspraken houdt. De ergernissen komen. In de stormingfase kan het even stormen in de klas. Discussies, onderhandelingen en onenigheid kunnen rustig verlopen, maar het kan ook met heftige emoties gepaard gaan. Belangrijk is om in deze fase te zorgen dat we blijven werken aan het onderlinge vertrouwen. Het is de bedoeling dat de kinderen niet in deze fase blijven hangen.
Norming
In deze fase wordt het besluit genomen om beter te gaan samenwerken. Als een groep erin slaagt om goede afspraken te maken en zich eraan te houden begint het pas echt te bouwen aan vertrouwen in de groep. Want iets afspreken is niet zo moeilijk, maar het dan ook echt uitvoeren is lastiger. Zeker omdat in de groep niet alle kinderen in hun morele ontwikkeling even ver zijn, is begeleiding in deze fase van een leerkracht nodig. Als het de groep lukt om vertrouwen in elkaar te krijgen en de gemaakte afspraken eerlijk na te komen kan het doorgroeien naar de laatste fase in de groepsvorming
Performing
In fase geldt dat het niet meer gaat om individuen, maar om de groep als geheel. Samen zijn we sterk. We stimuleren elkaar zodat doelen worden gehaald. Het gaat niet meer om “ik” maar om “wij”. Voor sommige kinderen in de leeftijdscategorie van groep 6 is dat best lastig. De leerkracht zal blijvend aandacht moeten geven aan zelfstandigheid, verantwoordelijkheid, respect, eerlijk en
De uitdaging
Soms valt een groep een of meer fasen terug. Dat kan doordat er nieuwe kinderen in de groep komen of door speciale situaties zoals de corona-thuiswerk-periode. Het blijft dus altijd opletten: in welke fase zit de groep? Wat hebben deze kinderen nodig om te groeien naar de volgende fase? Groepsvorming is niet een proces van een dag en ook niet van een paar weken. Werken aan groepsvorming is een blijvende uitdaging: daar gaan we dit schooljaar hard aan werken!